De accommodaties in de relais (eerst geen stroom, en uiteindelijk bijna geen water, of toch niks om te douchen) zullen niet dezelfde zijn als in het comfortabelere Pendjari Hotel in het centrum van het park …
… maar de sfeer is hier wél en het afgelegen aspect geeft het ook een extra “avontuurlijk” tintje. Voor we naar het ontbijt te gaan, steken we ook nog eens de 2 riviertjes over al pootjebadend, gelukkig maar tot op enkelhoogte. Lekker fris al ’s morgens. We zitten hier ook op 3 minuten wandelen van de watervallen van Tanongou. Daar gaan we straks naartoe. Maar eerst moeten we die frisse duik verdienen.
Na het ontbijt gaan we op stevige wandeltocht, eerst nog in de buurt van de relais, waar regelmatig een grote markt plaats vindt, momenteel verlaten kramakkelige afdakjes boven houten tafels. Op marktdag een waar spektakel en mega veel volk.
Dan steil omhoog de rotsen op en onder begeleiding van een lokale gids. Tijdens de stop-pauzes krijgen we achtergrondinformatie over de wekelijkse markt van Tanongou, verschillende geneeskrachtige planten en bomen, beetje geschiedenis van het dorpje, landbouw en veeteelt en plaatselijke gewoontes. Allemaal heel boeiend, want er is ruimte om vragen te stellen… en dit in een prachtige rotsige landschap.
Christiane… genietend van de extra aandacht 😉 il faut le faire op 74 jaar !
We zien ook eens van kortbij die fluogele bloemen tussen de rotsen. Fascinerend, want buiten de bijna lichtgevende bloemen is er zo goed als niets te zien van de plant. Blijkbaar worden de wortels gebruikt tegen hepatitis B en andere leverziektes in een thee infuus, zelfs in lokale ziekenhuizen hier.
Dan komen we op de top van de rotsklim en krijgen als beloning een prachtig panorama uitzicht op het dorp. Van bovenaf gezien eigenlijk nog redelijk groen door de bomen in de omgeving. Ideaal voor foto’s en selfies.
Ja, … Elena en haar paardenstaart zijn een geliefkoosd onderwerp voor wilde fantasieën van chauffeur Gaston. Hij kan maar niet geloven dat het haar eigen haar is. Afrikaanse vrouwen hebben doorgaans niet echt lang haar en zeker zo geen dikke vlecht. Hij legt uit dat men hier meestal gebruik maakt van ingevlochten “mèches africaines” of “tresses”, bestaande uit kunsthaar of deels van dierlijke oorsprong. Moest hij nu een schaar bij gehad hebben, waren de gevolgen niet in te schatten … 😉
gids geeft uitleg over dorpje 
de paardenstaart van Elena beroert onze Gaston
Zelfde weg terug naar beneden en dan richting waterval. Van in de verte horen we het vallende water al korterbij komen en het valt ook op dat er meer groen en rotswanden in het zicht komen.
Het lijkt wel of je in een paar minuten van een kurkdroog en rotsig landschap overstapt in een verborgen groene exotische ravijn. Bijna een oase temidden een marskrater. Je krijgt plots een idyllisch uitzicht op de brede, maar niet heel hoge waterval. Dit zicht vinden we al spectaculair. Eens te meer om dat we al dagen zitten rond te trekken in landschappen van door hitte en tekort aan neerslag uitgedroogde grassen en struiken, massa’s droog rood stof en een paar bomen die de droogte overleefd hebben en toch nog dapper groen staan.
Hier aangekomen, lijkt het ineens meer of je op één of ander exotisch eiland zit met sprankelende watervallen en door erosie uitgeholde waterbassins. Zaaaaalig om in te zwemmen… alleen zien we hier niemand in dit bassin zwemmen… raar.
Met redelijk debiet vloeit het water over de bijna perfect horizontale richel van een rots in het bassin eronder. Prachtig om te zien, eindelijk eens water in deze dorre en droge streek. Al tevreden met dit zicht, wijst de gids ons nog een wegje naar een hoger liggend bassin… want dit was nog maar “la petite chute”. Ah, … oh.
Dan blijkt dus uit de aanwijzingen van de gids dat deze waterval maar een voorbode is van wat er zich achter schuilt. Namelijk een veel hogere en spectaculairdere tweede waterval, 20 m hoog. Ok, dat wil dan zeggen dat we langs de gladde, vlakke en vochtige stenen nog naar omhoog moeten klimmen om dit spektakel te kunnen zien. Tuurlijk doen we dat dan.
Op weg naar de grote waterval, krijg ik spontaan een gids mee om te wijzen op de glibberige stukken rots en om het veiligste pad aan te geven. Handig, hier wil je absoluut niet uitglijden. Wel prachtige, grijs en ros gekleurde rotsen om op te klimmen en ook felgekleurde libellen her en der.
De lokale jeugd is niet alleen getraind in gidsen van klimmende toeristen, maar ook in snel zwemmen en klauteren en klimmen via boomwortels en lianen langs de waterval omhoog tot aan een rotsig platform. Een soort tarzans zijn het en deze jonge kerels hebben duidelijk geen hoogtevrees. En het lijkt erop dat ze dit al meer dan 100 keer gedaan hebben, waarschijnlijk wel… maar toch maak ik mijn bedenkingen als hun begeleider hun nog snel naroept voor ze in het water duiken “ Allez, bonne chance !”… dit klinkt toch alsof er af en toe iets misloopt… ik hoop natuurlijk van niet.
Er zit toevallig ook een ervaren canyoning fanaat in onze reisgroep : Claude. Die kan het natuurlijk niet laten om ook via de wortels en lianen naast de waterval omhoog te klimmen. Een sprong in het diepe water is dan ook de kick die nog ontbrak.
Dan terug richting relais, want van al dat klauteren en zwemmen krijgt een mens wel honger. Maar eerst nog wat spelen met water, tof ! 😉
Na de verfrissende zwempartij gaan we toch terug richting relais, onderweg nog even shoppen, een groepsboomknuffel en daarna een welverdiend middagmaal op het overdekt terras. Pppffff, wat een avontuur vandaag zeg, en het is nog maar middag.
Namiddag bezoek aan een PROTOS project waar water en landbouw samen hand in hand gaan : de site agriculture in Tchanwassaga, iets verderop richting Tanguiéta. Onder het project AMSANA (Appui Multisectoriel pour la Sécurité Alimentaire et Nutritionnelle dans l’Atacora) steunt PROTOS een coöperatieve die op de oevers van een rivier landbouw activiteiten uitbouwt.
We worden ontvangen door enkele PROTOS collega’s van de antenne van Natitingou. Hier is ook Abibata Gore bij (die we de volgende dagen nog gaan tegenkomen), een paar technische assistenten en ook een vertegenwoordiger van de gemeente en een medewerker van een lokale NGO. Er is ook iemand van de coöperatieve bij en nog enkele landbouwers die er lid van zijn.
We krijgen de uitleg van het project: doordat Noord-Benin een duidelijk uitgesproken nat én droog seizoen kent, is het niet eenvoudig om hier aan landbouw te doen. We kunnen het al raden : tussen april en oktober veel te nat en tussen november en maart dan weer te droog. Om dit te sterk fluctuerend karakter van het klimaat (en dus de ondergrond) wat af te vlakken, hebben ze een soort betonnen stuw gebouwd op de plaatselijke rivier. Het niveau van de rivier kan daardoor in de droge periodes opgetrokken worden, waardoor het mogelijk is om toch via irrigatie aan land- en tuinbouw te doen.
Dit verlengt het teeltseizoen en geeft ook de mogelijkheid om gewassen te telen die anders moeilijk te kweken zijn. Ze krijgen dan ook een grotere opbrengst en het gedeelte van de oogst wat ze niet gebruiken voor eigen consumptie, kunnen ze verkopen op de markt van Natitingou. Het grotere doel is ook om iets te doen aan het algemene eenzijdige aanbod van voeding, vooral gebaseerd op wortelplanten (maniok en yamwortel) en dus vooral rijk aan zetmeel, maar eerder arm aan andere basis nutriënten.
Men probeert op die manier de vruchtbare grond maximaal, en dus het ganse jaar door, te gebruiken voor land- en tuinbouw. Het doel is 4 keer per jaar te oogsten. In het natte seizoen (vooral augustus en september) is het daar zelfs zo drassig dat ze rijst kunnen telen in de modder. Nu ligt het er redelijk droog bij, maar je merkt wel dat er groene percelen zijn met wortels, kolen, tomaatjes, soort pepers (ik denk pikant). Allemaal mogelijk door irrigatie via benzine aangedreven pompen en deels ingegraven netwerk van leidingen, afsluitkranen en sproeiers.
Het systeem is verder zo uitgewerkt, dat je als lokale landbouwer lid kan worden van de coöperatieve, en de gronden kan bewerken, mits daar wel lidgeld voor te betalen. Verder ben je wel vrij om te kiezen wat je teelt en hoe. PROTOS wil ook hierin een ondersteunende rol spelen door nieuwe teeltschema’s te promoten en andere plant variëteiten te introduceren. De coöperatieve telt ondertussen al 45 leden en er zijn plannen om het terrein dat vruchtbaar genoeg is te verdubbelen in oppervlakte.
We verdelen ons op natuurlijke wijze in kleinere groepjes en wandelen door de velden en tuintjes. Onderweg kunnen we nog vragen stellen en suggesties doen. Mijn opleiding tuinaannemer- ontwerper komt hier dan ook spontaan naar boven en ik geef Abibata nog wat tips om eventueel een 2e groene laag boven de teeltpercelen te voorzien in de vorm van struiken of bomen. Deze vergroten de biodiversiteit en zouden ook vruchten kunnen opleveren, maar ook schaduw voor de planten eronder, en ook voor de tuiniers. En op die manier ook het microklimaat wat kunnen milderen. Bomen nemen ook CO2 op, produceren zuurstof, gaan erosie tegen en trekken dan weer vogels aan, die op hun beurt de schadelijke insecten van de groententeelt kunnen verminderen. Bomen leveren op termijn dan ook weer hout. Circulaire economie dus… maar die begrippen zijn hier nog niet echt ingeburgerd… enfin, ik geef haar nog mijn contactgegevens, moesten we achteraf nog kunnen helpen. Ze geeft me ook haar contact info. Tof, dan stuur ik haar later nog wat foto’s. Moedige madam ook … chapeau voor al haar werk.
We nemen afscheid en bedanken de groep voor het warme onthaal, de boeiende uitleg en wensen hun nog veel succes met dit mooie, veelzijdige project. Echter voor we vertrekken krijgt Sofie nog een bussel fluo-oranje wortels mee, als aandenken en om ons te bedanken. OK, merci … eeeuuggh, wat doen we hier nu mee eigenlijk, meenemen in de valies? 😉
In de bus nadien in stukjes snijden en opeten natuurlijk. En lekker én sappig dat die wortels waren. Duidelijk met veel liefde (en een beetje extra water) gekweekt. Een prachtig PROTOS project !
Doorrijden naar volgend hotel : hotel Baobab waar we ook avondeten. Lekker gezellig onder de open sterrenhemel. Zalig !!! Ook eetfestijn voor de muggen hier 😉
met Stefan naar Benin 