Voormiddag bezoeken we een Sanimarché in Athiémé : een realisatie met de hulp van de Belgische overheid, ViaWater en PROTOS.
Jean-Patient en
Guillaume, chef d’antenne van Protos in Lokossa
Jean-Patient, die ik op PROTOS café #8 in Gent ontmoet heb, verwelkomt ons en geeft samen met zijn team PROTOS collega’s, uitleg over het principe. De verschillende sanitaire installaties en systemen worden eigenlijk als prototype in een soort showroom tentoon gesteld. Je kan hier een kijkje komen nemen, een type uittesten en je krijgt meer info over installatie en prijzen. De verantwoordelijke van de verkoop (animateur) en zijn assistenten gaan ook op pad in de dorpen, kerken en gemeenschappen de Sanimarché promoten. Ook belangrijk is dat de Sanimarché hier opgesteld staat vlakbij het plaatselijke voetbalveld, waar zowel voetbalwedstrijden als evenementen plaats vinden. Een maisveld is ook in de buurt, dus op die manier trek je dan weer landbouwers aan voor het project.
zit dit goed ?
Dit project dient om de bevolking ervan te overtuigen dat er betere systemen beschikbaar zijn dan “je dagelijkse sanitaire behoefte te doen” in de open natuur. Er zijn verschillende types WC huisjes gemaakt voor opvang van urine en fecaliën, al dan niet gescheiden. Zowel urine als vaste materie kan gerecycleerd worden voor toepassing van bemesting in de landbouw.
Model Mozambique = model France 😉 
even testen … 
Nieuw in hun gamma
Hun laatste nieuwigheid (waar ze ook duidelijk trots op zijn om te tonen) was een mooi blauw geschilderde, houten, afsluitbare WC ruimte. Privacy tijdens sanitaire pit-stop is ook hier duidelijk belangrijk. Dit WC hokje kan dan nog op verzoek van de klant uitgerust worden met 1 van de verschillende sanitaire opvangsystemen.
Het Ecosan systeem is ook redelijk nieuw. Opvang vaste materie en vloeibaar gedeelte is apart. Achteraan het hokje kan je dan makkelijk de gescheiden fracties afzonderlijk ophalen. Ook douchesystemen staan hier als voorbeeld om uit te kiezen. De missie is duidelijk : promo voor basishygiëne.
Als laatste gaan we in een nabijgelegen maisveld kijken hoe er een in installatie gebouwd werd voor verdeling en verkoop van drinkwater. Alles gecontroleerd met een watermeter. De kraan is afgesloten met een slot, om duidelijk te maken dat drinkwater niet gratis is, maar ook een kostbaar goed.
Nadien – onder begeleiding van Jean-Patient- naar een project van drinkwatervoorziening waarbij in een dorpje (op de landgrens met buurland Togo), een put met voeding van arthesisch water gebouwd werd.
Er zit bijna geen druk op de leidingen (er komt ook geen pomp aan te pas), maar er stroomt wel water uit de kraantjes nabij de put. Inwoners van het dorpje komen hier zich bevoorraden. Maar bij periodes van geen verbruik aan de kraan, stroomt er water naar een irrigatie systeem wat verderop. Op die manier gaat er geen druppel kostbaar water verloren.
Dorpelingen telen palmbomen voor palmolieproductie op kleine schaal in bassins en metalen vaten. Het ganse proces is redelijk artisanaal, maar vormt wel een bron van inkomsten.
Aan de huisvesting (hutjes van palmbladeren) en de kleding (of het gebrek aan) van de kindjes, is het duidelijk merkbaar dat het niveau van armoede hier nog groter is dan in de steden Ouidah en Cotonou.
Eerst zijn de kleintjes wat schuchter en hebben ze een beetje bang van een fototoestel met uitschuifbare lens, maar na een tijdje durven ze mee kijken op het schermpje naar de foto’s waar zij zelf op staan.
rivier = grens met Togo 
de was doen
Middageten onderweg, lekkere vis, pasta met pikante rode saus en kaas in groene saus.
hier nog kerstsfeer 
vriendelijke mensen
Even langs in PROTOS hoofdkantoor in Lokossa : kleine rondleiding en bezoek proeftuin waar planten werden gekweekt met als meststof verschillende verhoudingen van sanitair afval (urine) en water…met wisselend succes…. We krijgen allemaal een wit petje van Jean-Patient. Dat moet op de groepsfoto!
Hier promoot men ook het WaSH programma van UNICEF. WaSH (van het Engels Water, Sanitation, Hygiene).
We komen oververhit en bezweet aan in Hotel Link in Lokossa: goed dat ik nog (net) legerdienst gedaan heb … “binnen 20 min terug in de bus voor volgende bezoek !!!”😅
Dan naar Dogbo : bezoek aan Sanimarché van PROTOS : met uitleg van de werking in praktijk, want vlak daarnaast ligt de markt. Ook hier volop educatief materiaal ter stimulatie van basishygiëne én supergemotiveerd personeel !
Nu verlaten, maar de markt is een indrukwekkende structuur van houten balken en paaltjes, overdekt met roestige golfplaten.
Hier is een openbaar toilet en er zijn douches, bewust ook betalend gehouden. Enerzijds om de onderhoudskosten te dekken, maar ook om duidelijk te maken dat deze infrastructuur kostbaar is en netjes onderhouden moet blijven.
Ook een demo van een water aftappunt, vlak naast de markt, krijgen we te zien. Een grote kom, op het hoofd van een mevrouw, werd gevuld tot aan de rand. Loodzwaar….
Nadien rijden we verder het binnenland in langs stoffige landwegen en bezoeken we de eeuwenoude ijzer mijnsite van Gounoudoudji.
Gewapend met een hoofdlamp volgen we de gids langs een steile ladder naar de ondergrond. De tunnels vormen een heus labyrint van wel 30 km.
Wij doen wel maar een klein stukje 😉 Er zijn soms ruimere en wat hogere stukken, maar meestal is het doorkruipen in “hurkhouding”.
Af en toe roept onze beschermengel-chauffeur Simon : ” La tête !!! La téte !!! En het is ook nodig, want mijn wit petje van Jean komt ros terug naar boven. PBM’s zijn hier nog niet uitgevonden ;-). Ik voel mij als dwerg Gimli op avonturen- trektocht in de Mines of Moria (voor de Lord of the Rings fans ⛰️).
We zien hier een kikker op de rosse rotswand, redelijk dikke spinnen, zwarte sprinkhanen en er vliegen vleermuizen in en uit de luchtgaten, prachtig schouwspel bij valavond.
C’est finiiiii !!! = Simon zijn legendarische lokroep om iedereen bij mekaar te krijgen en de bus op te jagen.
Iedereen via de ladder (met de sporten eerder dan weer op reuzenmaat) terug naar boven. Ook deze dag was weer rijkelijk gevuld, leerrijk en boeiend om impressies achter te laten.
met Stefan naar Benin 